OTOMATİK KATILIM SÖZLEŞMESİ (OKS)
Kamu ve özel sektörde çalışan 45 yaşını doldurmamış çalışanlar, işverenleri aracılığıyla Bireysel Emeklilik Sistemi’ne otomatik olarak dahil olabilmektedir.
Otomatik Katılım Sözleşmesi (OKS) Detayları Nelerdir?
01.01.2017 tarihi itibarıyla BES’te otomatik katılım dönemi başladı. Kamu ve özel sektörde çalışanlar ile yeni işe başlayan 45 yaşını doldurmamış çalışanlar, işverenleri aracılığıyla Bireysel Emeklilik Sistemi’ne otomatik olarak dahil edilmeye başlandı. 45 yaş üstü çalışanlar talep etmeleri halinde otomatik katılıma dahil olabilirler.
Çalışanları tasarrufa teşvik etmeyi amaçlayan otomatik katılımın getirdiği yenilikler:
- Katkı payı çalışanın prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın %3’ü,
- %30 devlet katkısına ek olarak, bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL başlangıç devlet katkısı,
- Emeklilik döneminde, birikimlerin en az 10 yıllık gelir sigortasına aktarılması durumunda %5 ek devlet katkısı.
- OKS sözleşmeleri bireysel emeklilik sözleşmelerinden ayrı olup, devlet katkısı hesaplamasında ayrıca yıllık asgari brüt ücret tutarı kadar devlet katkısından faydalanabilir.
Genel
01 Ocak 2017 itibarıyla hayata geçen Bireysel Emeklilik Otomatik Katılım uygulaması, çalışanlara sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayabilmeyi ve ülkemizdeki tasarruf olgusunu artırmayı hedeflemektedir.
Otomatik katılım sistemine dâhil olan her işveren, çalışanları adına bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapmak ve mevzuattaki kriterlere uyan çalışanları bu plana dâhil etmekle yükümlüdür.
İşveren, çalışanların sisteme dahil olması için, kanun ve alt düzenlemeler kapsamındaki gerekli tüm bilgileri derleyerek emeklilik şirketine bildirecek ve aylık bu datayı emeklilik şirketine iletecektir. İşveren, çalışanların maaşlarından prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın minimum %3’ü olmak kaydıyla kesinti yaparak, bu tutarı en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü emeklilik şirketine aktaracaktır.
Çalışanın ücretinden kesilmek suretiyle yapılan ilk katkı payı ödemesinin emeklilik şirketi hesaplarına nakden intikal ettiği tarihi takip eden iş günü, otomatik katılım kapsamında emeklilik planına dâhil edildiği emeklilik şirketi tarafından kendisine bildirilir. Çalışan bu bildirim tarihini müteakip 2 ay içinde sözleşmeden cayma hakkına sahiptir.
Çalışan katkı payı, prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın minimum %3’üne karşılık gelen tutardır.
- Çalışanın ödediği katkı payının %30'u oranında devlet katkısı (2024 yılı için azami devlet katkısı 72.009,00 TL’dir.)
- 2 aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri halinde 1000 TL başlangıç devlet katkısı
- Emeklilik döneminde birikimini yıllık gelir sigortası olarak almayı tercih eden çalışanlara ise birikiminin %5’i kadar ek devlet katkısı
Otomatik katılım kapsamında çalışanlardan sisteme girerken giriş aidatı, sistemden ayrılma durumunda ise herhangi bir ertelenmiş aidat ya da ücret ödemesi alınamaz. Sistemde bulunduğu sürece çalışanların emeklilik hesabındaki birikimleri üzerinden emeklilik şirketleri tarafından Fon İşletim Gider Kesintisi (FİGK) dışında bir kesinti yapılmaz. Otomatik katılım kapsamında işverenleri aracılığı ile bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen çalışanlara sunulan tüm fonlar için azami yıllık fon işletim gider kesintisi oranı (FİGK) % 0,85 olarak uygulanır. Mevzuat uyarınca otomatik katılım kapsamında sunulan emeklilik yatırım fonlarında FİGK dahil Fon Toplam Gider Kesintisi (FTGK) maksimum yıllık %1,09’u aşamaz.
Çalışanlar yılda 12 defa fon dağılım değişikliği yapabilir.
İşverenler, çalışanları adına Hazine Müsteşarlığı tarafından uygun görülen bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapabilecektir.
Çalışanın, otomatik katılım kapsamında yer alan her bir işvereni nezdinde otomatik katılım sözleşmesi açılacaktır.
Çalışan işten ayrılması durumunda, tüm işlemlerini doğrudan emeklilik şirketi ile gerçekleştirecektir.
Çalışan işten ayrılması durumunda, tüm işlemlerini doğrudan emeklilik şirketi ile gerçekleştirecektir.
Bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen ve iş yerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışanın bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı, yeni iş yerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunması halinde, yeni iş yerindeki plana aktarılır ve çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi ile devlet katkısının hak edilmesine esas süresi yeni iş yerindeki planda aynen korunur.
Evet, otomatik katılım sistemine dahil olma şartı taşıyan tüm çalışanlar sisteme dahil olacaktır.
Hayır, otomatik katılım ile yeni sözleşme başlatılacaktır. Mevcut BES sözleşmeleri ayrı olarak devam edecektir.
Otomatik katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler ile diğer hak ve yükümlülükler otomatik katılım kapsamındaki BES sözleşmeleri ile birleştirilemez
Otomatik katılım sisteminde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar emeklilik hakkı kazanır.
- Düzenli olarak hesabına ödenen %30 oranındaki devlet katkısı
- 1.000 TL tutarındaki sisteme giriş esnasında verilen başlangıç devlet katkısı
- Emeklilik hakkının kullanılması halinde bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimi en az on yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana birikiminin %5'i oranında ek devlet katkısı
Çalışanlar birikimini 3 yolla alabilir:
- Toplu Para
- Programlanmış Geri Ödeme: Kendi belirleyeceği tutarda emekli maaşı şeklinde alır ve parasının tamamı sonlanıncaya kadar devam eder.
- Yıllık Gelir Sigortası*: Ömür boyu emekli maaşı şeklinde alır. *Bu tercihi kullanan çalışan, birikiminin %5’i kadar daha ek devlet katkısı teşvikinden faydalanabilir.
