2023 yılında küresel ekonomik gündemin odağında enflasyonist eğilimler ve merkez bankalarının bu durumla mücadele çabaları yer almıştır.

Enflasyon ile küresel mücadele

2023 yılında küresel ekonomik gündemin odağında enflasyonist eğilimler ve merkez bankalarının bu durumla mücadele çabaları yer almıştır. Jeopolitik sorunların da önemli gündem maddelerinden birini oluşturduğu geçtiğimiz yılda tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar talebin karşılanamaması sonucunu doğurmuş, bu durum enerji ve emtia fiyatlarının yükselmesine neden olmuştur. Merkez bankalarının sıkılaştırıcı para politikaları kapsamında faiz artışlarına başvurdukları bir yıl geride kalırken, zayıf büyüme oranı beklentileri ve resesyon endişeleri, devam eden savaşlar ve enerji krizleri ekonomik gündemdeki önemli başlıklar olarak öne çıkmıştır.

2024’ün ikinci yarısından itibaren para politikalarında kısmi gevşeme beklenirken; küresel ticarette yeni rotaların ön plana çıkacağı öngörülmektedir.

Enflasyonla mücadele, 2023 yılında ABD ekonomisinde ön plana çıkan konuların başında gelmiştir.

FED, bir taraftan ekonomik aktiviteyi canlı tutma çabalarını sürdürürken diğer taraftan enflasyon ile mücadele etmek adına çeşitli sıkılaştırıcı adımlar atmıştır. Bu doğrultuda alınan kararlar neticesinde FED’in faiz oranlarını son 22 yılın en yüksek seviyelerine yükselttiği izlenmiştir.

Dolar endeksi, faiz artışlarıyla geçen önceki iki yılda kazandığı %15 değerin ardından, geride bıraktığımız yılda %2’nin üzerinde değer kaybetmiştir.

OECD tarafından yayımlanan raporda ABD ekonomisine dair büyüme oranının 2023 yılında %2,4; 2024 yılında ise %1,5 olacağı beklentisi yer almıştır.

Amerikan ekonomisi 2023 yılını borç tavanı sorunu ve banka iflasları gibi önemli problemlere çözüm arayışları ile geçirmiştir.

ABD’de 2024 yılında tüm dünya tarafından yakından izlenecek olan başkanlık seçimleri yapılacaktır. 2024 yılında gelecek veriler doğrultusunda FED’in alacağı faiz kararları takip edilecektir. Beklentiler yılın özellikle ilk yarısında faiz oranlarının sabit kalması, ikinci yarısında ise indirimlerin gerçekleştirilmesi yönündedir.

Avrupa ekonomisi için 2023 yılı enerji krizinin yanı sıra enflasyonla mücadele çabalarıyla geçmiştir.

2024 yılına girerken enflasyonla mücadele odağından taviz verilmeyeceği izlenimi veren Avrupa Merkez Bankası (AMB), enflasyonu hedef olarak belirlenen %2 oranına düşürebilmek amacıyla faiz oranlarını artırmıştır. Banka, yeni yılda hedefe ulaşana kadar sıkı politikası uygulamalarına devam edeceğini vurgulamıştır.

Süregelen Rusya-Ukrayna Savaşı’nın olumsuz etkilerinin beraberinde getirdiği tedarik ve enerji problemleri fiyatlardaki yüksek seviyelerin geri çekilmesinin önünde en büyük engel olarak varlığını devam ettirmiştir. Diğer yandan, geçtiğimiz yıl ABD’de bankacılık sektöründe yaşanan sorunlar Avrupa’ya da sıçramıştır.

OECD tarafından yayımlanan raporda Avrupa ekonomisine dair büyüme oranının 2023 yılında %0,6; 2024 yılında ise %0,9 olacağı beklentisine yer verilmiştir.

Küresel gelişmelerin ürettiği etkiler gelişmekte olan ekonomilerde daha fazla hissedilmektedir.

Salgın sonrası süreçte toparlanmaya başlayan ve ekonomik aktiviteyi artırmak için 2023 yılında faiz indirimlerine başvuran Çin ekonomisinin 2023 yılında %5,2; 2024 yılında %4,7 ve 2025 yılında %4,2 büyüme oranlarını yakalaması beklenmektedir. Diğer yandan Çin’de hizmet sektöründeki büyüme ivmesi yıl sonunda da devam etmiştir.

2024 yılının ilk yarısında politika uygulamalarında gevşeme beklenmeyen Türkiye ekonomisinde atılan adımların sonuçlarını görebilmek için zamana ihtiyaç duyulduğu, uzun vadede hedefin enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek olduğu ifade edilmektedir.

Türkiye 2023 yılını yoğun bir gündemle yaşamıştır.

Ülkemizde 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezleri depremlerin ekonomik ve sosyal etkilerini hafifletebilmek için yıl boyunca yoğun çaba sarf edilmiştir.

Diğer taraftan ekonomi yönetimindeki değişikliklerle birlikte enflasyon ile mücadele amacıyla yeni bir politika setine geçilmiş, sıkılaştırma yönünde adımlar atılırken bu konuda kararlılık mesajları verilmiştir. Bu süreçte faiz oranları artırılırken krediler tarafındaki tedbirlerle toplam talebi azaltmayı amaçlayan kararlar alınmıştır.

2024 yılının ilk yarısında politika uygulamalarında gevşeme beklenmezken atılan adımların sonuçlarını görebilmek için zamana ihtiyaç duyulduğu, uzun vadede hedefin enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek olduğu ifade edilmektedir. Tüm bu gelişmeler doğrultusunda faiz oranlarının 2023 sonunda zirve seviyelerinde olduğunu, ilerleyen dönemlerde veriler ışığında yüksek artışlar beklenmediğini ve yeni yılın sonuna yaklaşılırken indirim kararlarının alınabileceğini değerlendirmek mümkündür.

Orta Vadeli Program kapsamında adımlar atılırken programa göre Türkiye ekonomisinin 2023 yılında %4,4; 2024 yılında %4; 2025 yılında ise %4,5 büyüme oranlarını yakalaması beklenmektedir.

2023 yılı %64,77 enflasyon oranı ile noktalanırken; TCMB’nin enflasyon oranı beklentisi 2024 yılı sonu için %36; 2025 yılı sonu için ise %14’tür. Yeni yılda ekonomi yönetiminin en büyük önceliğinin enflasyonla mücadele ve finansal istikrarın sağlanması olacağı öngörülmektedir.